Węgorz (Anguilla anguilla) to jedna z najciekawszych ryb słodkowodnych Europy. Jego niezwykły styl życia, charakterystyczny wygląd oraz złożony cykl rozwojowy sprawiają, że od wieków przyciąga uwagę zarówno wędkarzy, jak i badaczy. To drapieżna ryba, która potrafi przetrwać w różnych warunkach, a jej umiejętność do dalekich wędrówek czyni ją wyjątkowym gatunkiem wśród europejskich ryb.

Wygląd i budowa ciała

Węgorz ma typowe, wężowate ciało pokryte śluzem, co ułatwia mu poruszanie się zarówno w wodzie, jak i na wilgotnej ziemi. Jego skóra jest gładka i śliska, a łuski są małe i głęboko osadzone, co sprawia, że jest trudny do uchwycenia. Kolor ciała zależy od wieku i otoczenia – młode osobniki są srebrzyste lub żółtawe, natomiast starsze mają ciemnozielone lub brązowe grzbiety oraz jaśniejsze brzuchy. Węgorz osiąga długość od 50 cm do nawet 150 cm, przy czym samice rosną większe od samców. Masa jego ciała może wynosić od kilku set gramów do kilku kilogramów. Jego wydłużone ciało umożliwia mu łatwe poruszanie się między roślinami wodnymi oraz ukrywanie się w mule i szczelinach podwodnych.

Tryb życia i wędrówki

Jednym z najbardziej niezwykłych elementów życia węgorza jest jego migracja. Węgorz europejski spędza większość życia w wodach słodkich, ale rozmnaża się w odległym Morzu Sargassowym, znajdującym się na zachodnim Atlantyku. Młode larwy, zwane leptocefalami, dryfują przez Ocean Atlantycki, a ich podróż do Europy trwa nawet trzy lata. Po przybyciu do wybrzeży kontynentu przekształcają się w tzw. węgorze szkliste, a później w dorosłe osobniki.

Dorosłe węgorze przez wiele lat żyją w rzekach, jeziorach i rozlewiskach, gdzie żerują i rosną. Po kilkunastu latach osiągają dojrzałość płciową i rozpoczynają długą podróż z powrotem do Morza Sargassowego, gdzie odbywa się ich tarło. Po rozmnożeniu dorosłe osobniki umierają, a cykl życia zaczyna się od nowa.

Środowisko i zwyczaje

Węgorz to ryba, która prowadzi nocny tryb życia. Dzień spędza ukryty w mule, korzeniach roślin lub w skalnych szczelinach, a po zapadnięciu zmroku wyrusza na polowanie. Potrafi przemieszczać się po wilgotnym lądzie, pełzając po trawie lub błotnistych terenach w poszukiwaniu nowego zbiornika wodnego. Dzięki swojej wytrzymałości oraz zdolności do oddychania przez skórę jest w stanie przetrwać poza wodą przez długi czas. Węgorz preferuje wody o spokojnym nurcie i obfite w schronienia. Można go znaleźć zarówno w rzekach, jak i jeziorach, stawach oraz estuariach. Najlepiej czuje się w zbiornikach z mulistym dnem i gęstą roślinnością, które zapewniają mu doskonałe warunki do polowania i ukrywania się.

Pokarm i sposób żerowania

Węgorz to drapieżnik o szerokim zakresie pokarmowym. Młode osobniki odżywiają się niewielkimi bezkręgowcami, larwami insektów i skorupiakami, podczas gdy dorosłe wolą bardziej wymagające ofiary. Ich pokarm składa się głównie z małych ryb, kijanek, ślimaków oraz raków. Węgorze są niezwykle skutecznymi łowcami – polują nocą, korzystając z doskonałego węchu oraz umiejętności poruszania się w ciemności.

Podczas łowów węgorz potrafi błyskawicznie wślizgnąć się między kamienie lub do ukryć swoich ofiar, co czyni go wyjątkowo efektywnym drapieżnikiem. W odróżnieniu od wielu innych ryb, nie polega na wzroku, lecz na wrażliwych receptorach zapachowych, które pozwalają mu zlokalizować zdobycz nawet w mętnej wodzie.

Znaczenie i ochrona

Węgorz jest cenioną rybą zarówno w wędkarstwie, jak i w kulinariach, jednak jego liczebność w ostatnich dekadach znacząco spadła. Głównymi przyczynami tego stanu są nadmierne połowy, zanieczyszczenie wód oraz budowa zapór wodnych, które utrudniają migrację. Dlatego też węgorz europejski zyskał ścisłą ochronę w wielu krajach, a jego połowy są ograniczone lub zakazane w pewnych okresach.

Obecnie podejmowane są liczne działania w celu ochrony tego wyjątkowego gatunku, w tym programy restytucji oraz sztucznego zarybiania rzek młodymi węgorzami. Wędkarze są zachęcani do stosowania praktyki „złów i wypuść”, aby wspierać odbudowę populacji tej niezwykłej ryby.

Węgorz to jedna z najbardziej tajemniczych i fascynujących ryb w naszych wodach. Jego niezwykły cykl życiowy, drapieżna natura oraz zdolność do długich migracji sprawiają, że jest on wyjątkowym gatunkiem wśród ryb słodkowodnych. Niestety, przez działalność ludzką jego liczebność drastycznie spada, dlatego tak istotna jest jego ochrona. Obserwowanie tej ryby w jej naturalnym środowisku to prawdziwy przywilej, a jej historia stanowi dowód na niezwykłą siłę natury oraz zdolność do przystosowania się do ekstremalnych warunków.